AORT  YETMEZLİĞİ

 

Aort kapak yetmezliği, aort kapaklarının yeterince kapanamamasıdır. Bu durumlarda sol karıncığın kasılarak aorta atardamarına pompaladığı kanın bir bölümü, kalbin gevşeme döneminde, geriye yeniden sol karıncığa döner. Böylece sol karıncık geri sızmış olan bir miktar kanı sürekli olarak yeniden ileri pompalamak zorunda kalır. Bu ise sol kalbin iş yükünü artırır. İş yükünün artışına paralel olarak da sol kalp büyümek zorunda kalır. Bu ise zamanla kalp yetmezliği oluşmasına sebep olur.

Sol karıncığın aort atardamarına pompaladığı kanın bir bölümü kalbin dinlenme döneminde sol karıncığa geri kaçmasıyla düşen düşük tansiyon, kalp damarlarındaki kan dolaşımını da olumsuz yönde etkileyerek, kalbin kanla beslenmesini ve özellikle oksijenlenmesini bozar. Bu ise göğüs ağrısına neden olabilir.

NEDENLER

Doğumsal nedenler: 3 yaprakçık şeklinde olması gereken aort kapağının 2 yaprakçıklı olması (bicuspit aort kapak) kapağın tam kapanmasında sorun yaratarak aort yetersizliğine sebep olur. Toplumda 1-2 sıklıkta görülen 2 yaprakçıklı aort kapak ile kalp içi enfeksiyon geçirme riskinden dolayı da çeşitli tıbbi durumlarda antibiyotik kullanma gerekliliği vardır.

Ateşli romatizmal hastalık: Bizim ülkemizde olduğu gibi özellikle gelişmekte olan ülkelerde aort kapak hastalığının en sık nedenidir. Sıklıkla boğaz enfeksiyonu sonrası eklem ağrıları ve kalp tutulumu olabilir. Kalp kapağının tutulumu sonrası kapakta hasarlanma ve aort yetersizliği meydana gelir.

İleri yaşa bağlı: Yaşlı hastalarda kapaklar zamanla kalınlaşma göstererek esnekliğini yitirir. Sıklıkla darlığa nadiren de yetmezliğe neden olmaktadır.

Diğer Nedenler: Temiz kanın vücuda pompalandığı aort atardamarının başının genişliği, hipertansiyon, kalp kapağı iltihapı sonrası kapaklarda hasarlanma (infektif endokardit), bağ dokusu hastalıklarından marfan sendromunda gözlenebilir.

ŞİKAYETLER

Hastalarda gelişen ilk belirti sıklıkla yorgunlukla gelen nefes darlığıdır. Diğer şikayetler çarpıntı, kolay yorulma, bayılma (nadir) ve göğüs ağrısı şeklindedir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Yakınmaları olan hastaların kalp doktoruna başvurmasıyla ilk muayenesi yapılır. Kalp seslerinde dinlemekle üfürüm duyulur. Kalp ultrasonu diyebileceğimiz ‘‘Ekokardiyografi ,, cihazı ile kalp kapaklarındaki yetersizliğin derecesi belirlenir.

Ekokardiyografi: Kalp ultrasonu ile neden olabilecek sebepler dikkatle incelenir. Tedavinin planlanması açısından yetersizliğin ciddiyeti, kalbin kasılma fonksiyonu (EF), özellikle sol karıncık boşluğunun ölçümleri önemlidir.

Kalp Angiografi: Hasta 40 yaşın üstünde ise kalp damarlarını da görüntülemek maksadıyla kalp angiografisi yapılır. Kalp angiografi işlemi bölgesel uyuşturma ile kasıktan girilen tel ile kalbin damarları ve kapaklarının ilaçlı madde ile görüntülenmesidir.

Tedavi

 

İlaç Tedavisi

Şikayeti olmayan hastalarda özel bir ilaç tedavisi yoktur. Hipertansiyonu olan hastalar uygun hipertansiyon ilaçları ile tedavi edilmelidir. Şikâyeti olan hastalarda ise tedavi cerrahidir. Tüm aort yetersizliği hastalarda yapılan temel tedaviler şunlardır.

Romatizmal ateş hastalığının tekrarlamasını önlemek: Tekrarlayan romatizmal nedenli aort kapak hastalığında, aort kapağının hasarlanmasın da şiddetli artış meydana gelmektedir. Bu nedenle ateşli romatizmal hastalık geçiren hastaları boğaz hastalıklarından korunmalı ve doktor kontrolünde her ay penisilin iğnesi yapılmalıdır.

Kalp iltihabı riskinden korunmak: Kalp kapağında hasarı olan hastalar, ufak cerrahi girişimlerden ( Diş çektirme, sünnet, endoskopi yapılması gibi ) önce mutlaka doktoruna danışmalı ve uygun antibiyotik tedavisi planlanmalıdır. Ufak cerrahi girişimlerden sonra kana geçen bakteriler hasarlı kalp kapağında hayatı tehdit eden iltihaba neden olabilir.

Cerrahi tedavi

Cerrahi tedavide aort kapak değiştirilir. Çıkarılan kapak yerine metal kapak veya başka canlıdan (domuz, sığır) alınan işlem görmüş aort kapağının takılmasıdır. Aort kapak için çift yapraklı metal kapaklar yerleştirilir. Fakat pıhtı yapma ihtimalini önlemek için devamlı olarak ‘coumadin, denilen kan sulandırıcı ilaç kullanması gerekmektedir. Biyolojik kapaklar ise farklı (domuz,sığır) türdeki canlılardan alınan işlem görmüş kapaklardır. Bu kapaklarda ilk 3 aydan sonra coumadin denilen kan sulandırıcı ilacın kullanılmasına gerek yoktur.

Ameliyatın ölüm oranı 70 yaş altı 3-5 iken yaşlı hastalarda bu oran 5-15 arasında değişmektedir. Burada ölüm oranını etkileyen faktörler yaş, yandaş hastalıklar (KBY, Şeker, KOAH), bayan cinsiyet, acil ameliyat, kalp yetmezliği, kalp damar hastalığı olarak sıralanabilir.

Aort Yetersizliği Kimler Ameliyat Edilmelidir

- Ciddi aort yetersizliği ile birlikte ciddi şikayetleri olanlar

- Ciddi aort yetersizliği tanısı olup başka nedenlerle açık kalp ameliyatı olacaksa (aort damarının genişlemesi veya kalp damarlarının tıkanıklığından dolayı) kapak ameliyatı önerilir.

- Şikayeti olmayan ciddi aort yetersizliği hastalarında kalbin kasılma fonksiyonunda bozulma mevcut ise (eko ile EF 50’ın altında) ameliyat önerilir.