AORT DİSEKSİYONU TİPLERİ, BELİRTİLERİ VE TANISI

• Aort diseksiyonunun en sık görülen şikayeti ani başlayan ve yırtıcı karakterdeki göğüs ağrısıdır. Genellikle göğsün ön yüzünden başlayan ağrı, klasik olarak aort yırtığı boyunca ilerlemesi ile yayılım gösterir. Bazı hastalarda, özellikle Marfan sendromunda, aort diseksiyonu ağrısız gelişibilir. Hastalar ağrıyı sıklıkla sırtta omurga üstünde veya göğüste yırtılıyor gibi şiddetli ağrı olarak tarif ederler.

• Aort diseksiyonu erkeklerde kadınlara göre iki kat daha fazla görülür, 60-70 yaş arası görülme sıklığı en fazladır. Aort diseksiyonunun başlangıcında en yaygın belirti (>yüzde 95)  göğüs ağrısıdır. Ağrının şiddeti değişiktir, fakat devamlı olarak başlangıçtaki kadar şiddetlidir.

• Ağrı sıklıkla parçalayıcı, yırtıcı ve dayanılmaz olarak tanımlanır. Hasta ölüm korkusu içinde olup, yerinde duramaz. Ağrı göğüs üzerinde başlayıp, sırt, boyun, çene, dişler ve kollara yayılabilir Ağrı, diseksiyonun izlediği yola göre yayılabilir, ağrı karın ve sırtta da duyulabilir.

• Beyin damarlarının etkilenmesi sonucu felç, körlük veya bayılma gelişebilir. Aort yırtılmasında atardamarların tıkanmasına bağlı nabızların azalması ya da kaybolmasına neden olabilir. Nefes darlığı, halsizlik ve terleme görülen diğer bulgulardır.

TANISAL TESTLER

• Tanıda en önemli faktör aort yırtılmasının akla gelmesidir. Çoğunlukla fizik muayene ile tanı konur. Yapılan kan tetkikleri tanıda sıklıkla yardımcı olamaz. Hastalarda bazı önemli fizik muayene bulguları bulunabilir.

• Hipertansiyon, sıklıkla mevcut olup ya disseksiyonun temelindeki sebeptir veya şiddetli ağrıya bağlı gelişebilir. Bununla birlikte, aort yırtılması kola giden atardamarlardan birinin kan akımına engel olursa kollar arasında büyük tansiyon farkı bulunabilir. Bunun dışında tansiyon düşüklüğünün oluşu ya kalbe kanamaya bağlı kalp tamponadı veya akciğere kanamaya bağlı kötü bir işarettir.

• Bazen düşük tansiyon kalbin beslenmesini bozarak kalp krizi ile sonuçlanabilir. Nabız eşitsizliği (karotid, brakial veya femoral nabızlar yok veya azalmış) ile ani göğüs ağrısı aort diseksiyonunun varlığını desteklemektedir. Aort yırtılması beyine giden atardamarların kan akımına engel olursa tek veya çift taraflı felç görülebilir. 

• Diseksiyonuun belirlenmesinde en faydalı görüntüleme teknikleri transözefajial ekokardiyografi, MR ve BT’dir.  Teşhiste kabul edilmiş en iyi tetkik, aortun anjiyografi ile görüntülenmesidir.

• Bilgisayarlı tomografi (BT) tanısal etkinliği yüzde 90 civarındadır. Günümüzde ilaçlı BT, aort disseksiyon  şüphesi olan olgularda ilk tetkik olarak önerilmektedir.

• Ekokardiyografi şüpelenilen aort diseksiyonlarında kullanım kolaylığı olan tanı metodudur. Boğazdan boru yutturmak yolu ile kalbi ve damarları yakından incelenebilen TEE ile 80-90 civarında tanı konulabilir. Transtorasik ekokardiyografi tanısal değeri az olmasına karşın aort yetersizliği, kalbin etrafındaki sıvı ve kalbin kasılma durumu hakkında kullanım kolaylığı ile hemen bilgi alınabilir.