PAH BELİRTİLERİ

Bacakların damar hastalığının sonucunda ayaklara ve bacaklara giden kan akımı tıkanıklıklar ve darlıklar nedeni ile azalır. En yaygın neden damar sertliği olup, en sık uyluktaki femoral atar damar etkilenir. Olay damar sertliğindeki plağın damar içinde daralma ve bir süre sonrada tıkanma şeklinde seyreder.

Hastalık erken dönemde bulgu vermez. İlk bulgusu yürümekle ortaya çıkan bacak ağrısıdır (kladikasyo). Yol yürümekle, merdiven çıkmakla, koşmakla uyluk çevresinde, baldırda, kalçada gelişen kramp şeklinde ağrıdır. Sebebi efor esnasında yetersiz kan akımı nedeni ile çizgili kaslara yeterli oksijen sunulamamasıdır. 3-5 dakikalık dinlenme ile geçen ağrı aynı mesafe yürüyüş ile tekrar ortaya çıkar. Şikayet her zaman ağrı şeklinde olmayabilir, hastalar bazen kramp, ağrılık hissi ya da güçsüzlük tanımlayabilirler.

Yürümekle olan ağrı damar tıkanıklığının yerine göre değişebilir. Örneğin diz veya uyluk hizasındaki atardamarlar tıkalı olduğunda ağrı baldırda yada ayakta olur. Buna karşın kasıktan yukarıdaki damarlar tıkalı olduğunda ağrı uyluk çevresi ve baldırda hissedilir. Aorta ve iliak atardamarlar tıkalı olduğunda ağrı kalça yanında baldırda da hissedilir.

Zamanla kan akımı artık istirahatta iken bile bacaklara yeterli miktarda gitmediğinde ağrı artık istirahatta bile ortaya çıkmaya başlar. Çoğu kez başlangıç geceleri olur. Kişi gece uyurken bacağına ağrı gelmesi sonucunda uyanır, kalkıp dolaşınca ağrısı biraz geçer ve tekrar uyur. Bu bir sure sonra ağrı kalıcı hale gelip, artık gündüzleri de devam etmeye başlar. Hastalar çoğu kez bacaklarını yatak kenarından aşağıya sarkıttıklarında daha rahat ederler. Bu durumda yürüme ağrısı çok daha kısa mesafelerde gelir. Daha ileri aşamalarda ise ayaklarda ve özellikle ayak parmaklarında ağrılı yaralar ve gangren gelişebilir.

PAH TANISI

 

Hastanın şikâyetlerini dinleyerek ve başta bacaklardaki damarların nabızlarını muayenesi olmak üzere çeşitli muayene yöntemleri ile bacaklardaki atar damar hastalığı tanınabilir. Nabız muayenesinde tıkanıklıktan sonraki bölgede nabız alınamaz. Genellikle diz arkasında ya da ayak bileğinin iç bölümündeki damarların nabzı azalmış yâda alınamaz hale gelmiştir.

Bunun yanında başta kan kolesterol ve lipid düzeyleri olmak üzere, çeşitli laboratuar testleri en önemli damar hastalığı nedeni olan damar sertliğini (ateroskleroz) araştırmada yardımcıdır.

Damar hastalıklarında en kolay ve güvenilir yöntem bacak ultrasonu (Renkli Doppler ultrasonografi) ile darlığın ciddiyeti hakkında bilgi edinilir. Fakat ciddi derecedeki darlıklarda damarları detaylı değerlendirmek için anjiyografi gerekir. Fakat iyi çekilmiş MR anjiografi de yeterli bilgi verir. Bilgisayarlı tomografi alternatif bir yöntemdir. MR ve BT ile görüntülemede damardan ilaç madde verilmesini müteakiben bacak atardamarları görüntülenir.